Tủ hút phòng thí nghiệm là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và công dụng chi tiết
Trong các phòng thí nghiệm hiện đại, ngoài những thiết bị cơ bản như bàn thí nghiệm, tủ đựng hóa chất, kính hiển vi,… thì tủ hút phòng thí nghiệm là một thiết bị không thể thiếu. Đây là thiết bị quan trọng giúp loại bỏ các loại khí độc, hơi hóa chất bay hơi trong quá trình làm việc, từ đó bảo vệ an toàn cho người sử dụng và duy trì môi trường làm việc sạch sẽ. Vậy tủ hút phòng thí nghiệm là gì, cấu tạo, nguyên lý hoạt động và công dụng của nó ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết chi tiết dưới đây.
1. Tủ hút phòng thí nghiệm là gì?

Tủ hút phòng thí nghiệm
Tủ hút phòng thí nghiệm (hay còn gọi là tủ hút khí độc, tủ hút hóa chất) là thiết bị được thiết kế chuyên dụng để kiểm soát ô nhiễm không khí trong phòng thí nghiệm. Thiết bị này có khả năng hút và xử lý các loại khí độc, hơi dung môi dễ bay hơi, khí hóa chất nguy hiểm phát sinh trong quá trình nghiên cứu, thí nghiệm.
Nguyên lý chính của tủ hút phòng thí nghiệm là tạo ra dòng khí luân chuyển từ bên ngoài vào khoang làm việc của tủ, cuốn theo khí độc và thải ra ngoài hoặc qua hệ thống lọc. Từ đó, giúp bảo vệ người thao tác không hít phải khí độc, đảm bảo không khí phòng thí nghiệm sạch, an toàn.
2. Cấu tạo của tủ hút phòng thí nghiệm

Tủ hút phòng thí nghiệm
Mỗi loại tủ hút phòng thí nghiệm có thiết kế và kích thước khác nhau tùy mục đích sử dụng, nhưng thông thường sẽ bao gồm các bộ phận cơ bản sau:
-
Thân tủ: Thường làm bằng thép sơn tĩnh điện, inox hoặc nhựa phenolic chống hóa chất ăn mòn, chịu nhiệt tốt.
-
Cửa trượt kính (sash): Kính cường lực, trượt lên xuống dễ dàng, giúp kiểm soát độ mở của tủ.
-
Hệ thống quạt hút: Đặt phía trên hoặc trong tủ, tạo dòng khí hút khí độc ra ngoài.
-
Mặt bàn thí nghiệm trong tủ: Chất liệu chống ăn mòn, chịu được hóa chất mạnh như phenolic resin, đá granit, inox.
-
Hệ thống chiếu sáng: Đèn LED hoặc đèn huỳnh quang không ảnh hưởng đến hóa chất.
-
Ống thải khí (đối với loại có ống dẫn): Dẫn khí độc ra ngoài môi trường.
-
Bộ lọc (đối với loại không ống dẫn): Thường gồm lọc HEPA và than hoạt tính.
-
Hệ thống nước và bồn rửa (nếu tích hợp).
-
Ngăn tủ phụ để đựng hóa chất hoặc dụng cụ thí nghiệm.
Ngoài ra, các tủ hút phòng thí nghiệm hiện đại còn được trang bị bảng điều khiển điện tử, cảm biến đo lưu lượng khí, cảnh báo khi tủ không đủ an toàn.
3. Nguyên lý hoạt động của tủ hút phòng thí nghiệm

Tủ hút phòng thí nghiệm
Nguyên lý hoạt động của tủ hút phòng thí nghiệm dựa trên việc tạo áp suất âm cục bộ bên trong khoang tủ. Khi quạt hút hoạt động, không khí từ bên ngoài sẽ bị hút vào qua khe hở ở cửa kính trượt, cuốn theo các loại khí độc, hơi hóa chất phát sinh trong quá trình làm việc trên bàn thí nghiệm.
Dòng khí này sẽ đi qua khoang phía sau tủ, tiếp đến là quạt hút, sau đó:
-
Với tủ có ống dẫn: khí độc được thải ra môi trường bên ngoài qua ống dẫn chuyên dụng.
-
Với tủ không ống dẫn (ductless): khí đi qua bộ lọc để loại bỏ các hóa chất độc hại trước khi quay trở lại phòng thí nghiệm.
Trong quá trình vận hành, tốc độ dòng khí mặt trước (face velocity) thường được duy trì từ 0.4 – 0.6 m/s nhằm đảm bảo hiệu quả hút khí mà không gây nhiễu loạn luồng khí.
4. Phân loại tủ hút phòng thí nghiệm

Tủ hút phòng thí nghiệm
Tủ hút phòng thí nghiệm được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí:
4.1. Dựa theo cấu tạo
-
Tủ hút phòng thí nghiệm dạng ống dẫn: Loại phổ biến nhất, có ống thải khí ra ngoài.
-
Tủ hút không ống dẫn (ductless): Có bộ lọc bên trong, không cần hệ thống ống dẫn.
4.2. Dựa theo dòng khí vận hành
-
Tủ hút dòng khí không đổi (Constant Air Volume – CAV).
-
Tủ hút có dòng khí bổ trợ (Add Air system).
-
Tủ hút lưu lượng khí thay đổi (Variable Air Volume – VAV): tiết kiệm năng lượng, hiệu quả hút cao.
4.3. Dựa theo ứng dụng
-
Tủ hút phòng thí nghiệm Class A: Xử lý hóa chất độc hại, hợp chất kim loại nặng, chất gây ung thư.
-
Tủ hút Class B: Phòng thí nghiệm thông thường.
-
Tủ hút Class C: Xử lý các loại hóa chất ít độc hại.
Ngoài ra, còn phân loại theo kích thước, kiểu dáng, vật liệu thân tủ.
5. Công dụng của tủ hút phòng thí nghiệm
Vai trò của tủ hút phòng thí nghiệm là cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và an toàn cho người sử dụng:
-
Hút và loại bỏ khí độc, hơi hóa chất: giảm nguy cơ phơi nhiễm qua đường hô hấp.
-
Ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ: khí dễ cháy, hơi dung môi không bị tích tụ.
-
Bảo vệ thiết bị phòng thí nghiệm: hạn chế ăn mòn thiết bị, bàn thí nghiệm.
-
Duy trì môi trường làm việc sạch sẽ: tăng chất lượng nghiên cứu, đảm bảo điều kiện thử nghiệm chính xác.
6. Hướng dẫn sử dụng tủ hút phòng thí nghiệm an toàn
Các bước sử dụng tủ hút phòng thí nghiệm:
-
Khởi động: Bật quạt hút và đèn chiếu sáng, để quạt hoạt động vài phút trước khi làm việc.
-
Điều chỉnh cửa kính: Nâng hạ cửa kính đến độ cao an toàn (thường từ 30 – 40 cm).
-
Tiến hành thí nghiệm: Sử dụng bàn thí nghiệm bên trong tủ, không che kín khe hút khí.
-
Kết thúc thí nghiệm: Giảm độ mở cửa kính, để quạt chạy thêm vài phút trước khi tắt.
Một số lưu ý khi dùng tủ hút phòng thí nghiệm:
-
Không đặt đầu hoặc cơ thể vào bên trong khoang tủ.
-
Giữ vật dụng thí nghiệm cách mép cửa kính ít nhất 15 cm.
-
Không lưu trữ hóa chất lâu dài trong tủ hút.
-
Kiểm tra quạt hút, tốc độ dòng khí định kỳ.
-
Vệ sinh bàn thí nghiệm, thân tủ thường xuyên.
7. Kết luận
Tủ hút phòng thí nghiệm là thiết bị không thể thiếu trong mọi phòng thí nghiệm hiện đại. Thiết bị này giúp bảo vệ sức khỏe người sử dụng, giảm thiểu nguy cơ cháy nổ, giữ cho môi trường làm việc luôn an toàn và sạch sẽ.
Việc hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách sử dụng tủ hút phòng thí nghiệm sẽ giúp bạn lựa chọn được thiết bị phù hợp và vận hành hiệu quả nhất. Ngoài ra, để đạt hiệu quả tối đa, phòng thí nghiệm cũng nên trang bị đồng bộ các thiết bị như bàn thí nghiệm, tủ đựng hóa chất, hệ thống xử lý khí thải đúng chuẩn.
Nếu bạn cần tư vấn thêm về các loại tủ hút phòng thí nghiệm phù hợp với nhu cầu sử dụng, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ.
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY CP ĐẦU TƯ THƯƠNG MẠI VÀ SẢN XUẤT TÂM PHÁT
Trụ sở công ty : Số 18 ngõ 168/85 Đường Kim Giang, Phường Đại Kim, Q. Hoàng Mai, Tp. Hà Nội
VPGD Hà Nội : Tòa S302 Vinhomes Smart City, Tây Mỗ, Nam Từ Liêm, Hà Nội
VPGD Phía Nam: 20/50/19 đường Thạnh Xuân 24-KP7, Thạnh Xuân, Quận 12, TPHCM.
ĐT: 0931.487587-0979.487587
Website: banthinghiem.org.vn
Email: noithattamphatjsc@gmail.com
Fanpage: Bàn thí nghiệm Tâm Phát